Rudo-de-la-fino
Ruta montana
Rutaceae
Àutri noum : Bono-rudo, Rulo, Ruèlo.
Nom en français : Rue des montagnes.
Descripcioun :Aquelo rudo-de-la-fino, o bono-rudo, porto pas trop bèn soun noum scientifi que vèn pas dins li mountagno. S'atrobo dins li tepiero seco e li roucaio de plano e de colo. Se destrìo de la rudo Ruta angustifolia, mai coumuno, emé soun port. Fai de ramo de flour proun tipico. I'a pas peréu de petalo franjado.
Usanço :Coume si cousino Ruta graveolens e Ruta chalepensis qu'èron cultivado à passa tèms, la rudo-de-la-fino a d'ùnis usanço interessanto. Pèr sougna li plago e li mau de gengivo, contro li verme e pèr faire veni li règlo (de pas prendre encò di femo empregnado).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Ruta
Famiho : Rutaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Tepiero seco
- Roucaio
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Ruta montana (L.) L., 1756
Mourihoun
Stellaria media
Caryophyllaceae
Àutri noum : Paparudo, Trisseto, Esteleto, Bourassou.
Noms en français : Mouron des oiseaux, Morgeline.
Descripcioun :Erbo basso coumuno à mita couchado que fai de pichòti flour blanco que sèmblon d'estello. Li petalo soun fendasclado sus quàsi touto la loungour, li fueio soun un pau pounchudo, óupousado, aquéli d'en bas emé un pecoui au contro de li d'en aut.
Usanço :Maugrat que caup un pau de sapounino lou mourihoun pòu rintra dins l'ensalado champanelo. Pamens vau mies lou culi quouro flouris pèr pas s'engana emé lou mouroun rouge (o blu), Anagalis arvensis, qu'èi bèn mai dangeirous (caup de ciclamino). Lou mourihoun èi vertuous contro li proublèmo de pèu e ajudo à lucha contro li mau d'os e mai encaro.
Port : Erbo
Taio : 5 à 40(80) cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Stellaria
Famiho : Caryophyllaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Janvié à decèmbre
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Cousmoupoulito
Ref. sc. : Stellaria media (L.) Vill., 1789